Bạn chọn dụng cụ nào trong hộp đồ nghề?

Bạn sẽ lựa chọn công cụ nào cho cuốn sách của mình?

Tuần vừa rồi trong phóng sự với VTV về sách kĩ năng, mình đã chia sẻ rằng sách kỹ năng vẫn đang giữ được sức hút mạnh mẽ đối với độc giả tại Việt Nam. Một số yếu tố chính đóng góp vào sự thu hút này bao gồm:

1. Nhu cầu tự phát triển: Ngày càng nhiều người, đặc biệt là giới trẻ và người lao động, nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao kỹ năng cá nhân và nghề nghiệp. Chúng ta đang sống trong nền kinh tế tri thức, bởi vậy ai cũng cần phải cập nhật tư duy và kĩ năng của mình phục vụ cho công việc. Sách kỹ năng cung cấp những kiến thức và công cụ cụ thể giúp họ phát triển bản thân, từ quản lý thời gian, giao tiếp hiệu quả đến lãnh đạo và đổi mới sáng tạo.

2. Chuyển đổi số và sự thay đổi công nghệ: Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và xu hướng chuyển đổi số đã tạo ra nhu cầu mới về học tập và cập nhật kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng mềm, kỹ năng tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng với thay đổi. Sách kỹ năng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp độc giả thích nghi với những biến động này.

3. Xu hướng học tập suốt đời: Tư duy học tập suốt đời đang trở thành một phong trào mạnh mẽ, khiến việc tìm kiếm sách kỹ năng trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống học tập hàng ngày của nhiều người.

Xu hướng đọc sách kỹ năng trong nền kinh tế tri thức không chỉ phản ánh nhu cầu phát triển cá nhân mà còn là yêu cầu để duy trì sự cạnh tranh trong một môi trường ngày càng phức tạp.

Các lĩnh vực quan trọng như cập nhật kiến thức, phát triển tư duy sáng tạo, cải thiện kỹ năng giao tiếp, quản lý tài chính và duy trì sức khỏe tâm lý đều được độc giả đặc biệt quan tâm, thông qua việc tiếp cận các cuốn sách kỹ năng.

Bởi vậy, nếu bạn là tác giả đang muốn cuốn sách của mình có tính ứng dụng cao độc giả, viết sách kĩ năng sẽ là cơ hội để bạn chạm tới nhu cầu độc giả và thực sự giải quyết được vấn đề cho họ. Bài viết này, mình sẽ làm rõ thêm về đặc tính của sách kĩ năng cũng như những cách thức để bạn có thể xây dựng sách kĩ năng hiệu quả.

Sách kỹ năng (Skill-based books)

• Mục đích: Giúp người đọc phát triển và cải thiện các kỹ năng cá nhân hoặc nghề nghiệp, cung cấp các hướng dẫn và phương pháp thực tiễn.

• Nội dung: Tập trung vào việc cung cấp các bước cụ thể để giải quyết vấn đề hoặc đạt được mục tiêu. Nội dung thường dễ hiểu và ứng dụng ngay trong cuộc sống hoặc công việc hàng ngày.

• Độc giả: Thường là những người tìm kiếm cách để cải thiện một khía cạnh cụ thể của cuộc sống (như quản lý thời gian, lãnh đạo, giao tiếp).

Lợi thế của sách kĩ năng:

1. Tính ứng dụng cao

Sách kỹ năng cung cấp những phương pháp và kiến thức thực tiễn mà người đọc có thể dễ dàng áp dụng ngay vào công việc và cuộc sống hàng ngày. Ví dụ, các cuốn sách như "Atomic Habits" của James Clear hoặc "The 7 Habits of Highly Effective People" của Stephen Covey không chỉ giúp cải thiện kỹ năng quản lý thời gian, thói quen, và giao tiếp, mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển bản thân.

2. Tính hệ thống và logic

Những cuốn sách kỹ năng thường được viết một cách có cấu trúc, từ cơ bản đến nâng cao, giúp độc giả dễ tiếp cận và nắm bắt kiến thức một cách rõ ràng và logic. Điều này tạo điều kiện cho người đọc tự xây dựng lộ trình học hỏi và phát triển bản thân một cách hiệu quả.

3. Tính đa dạng

Sách kỹ năng rất đa dạng về chủ đề, từ tư duy phản biện, giao tiếp, lãnh đạo, quản lý tài chính cá nhân đến phát triển sự nghiệp. Người đọc có thể lựa chọn các sách phù hợp với nhu cầu và mục tiêu phát triển cụ thể của bản thân, như "The Power of Now" của Eckhart Tolle về mindfulness hay "Rich Dad Poor Dad" của Robert Kiyosaki về tài chính.

4. Tính truyền cảm hứng

Nhiều cuốn sách kỹ năng không chỉ cung cấp kiến thức mà còn truyền cảm hứng và động lực mạnh mẽ. Ví dụ, "The Subtle Art of Not Giving a F*ck" của Mark Manson hay "You Are a Badass" của Jen Sincero sử dụng câu chuyện cá nhân, ẩn dụ và sự hài hước để giúp độc giả thay đổi cách nhìn và tự tin phát triển bản thân.

5. Tính cập nhật

Các cuốn sách kỹ năng thường xuyên được cập nhật với những kiến thức mới nhất, phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội và thị trường. Điều này giúp người đọc không chỉ nắm bắt được những thông tin mới mà còn áp dụng kịp thời vào bối cảnh thay đổi của nền kinh tế tri thức.

Trong thế giới sách kỹ năng, các tác giả không chỉ là những người chia sẻ kiến thức, mà còn là những người dẫn dắt, truyền cảm hứng và tạo động lực cho hàng triệu độc giả. Tuy nhiên, không phải tác giả nào cũng có cùng một cách tiếp cận hay mục tiêu. Việc hiểu rõ bạn thuộc nhóm tác giả nào có thể giúp bạn định hướng rõ ràng hơn trong hành trình sáng tác và phát triển sự nghiệp của mình.

Phân loại nhóm tác giả sách kĩ năng

Hiểu rõ nhóm tác giả mà bạn thuộc về không chỉ giúp bạn xác định chiến lược viết lách phù hợp mà còn tối ưu hóa cách thức tiếp cận độc giả và phát triển sự nghiệp. Ví dụ, một Problem Solver sẽ tập trung vào việc cung cấp các công cụ và kỹ năng thực tiễn để giải quyết vấn đề cụ thể, trong khi một Mindset Shifter sẽ hướng đến việc thay đổi cách nghĩ của độc giả.

Biết rõ chiến lược của mình cũng giúp bạn phân bổ thời gian và nguồn lực hiệu quả hơn, đồng thời định vị mình trong thị trường sách kỹ năng đang ngày càng phát triển. Điều này không chỉ giúp bạn tối ưu hóa chiến lược cá nhân mà còn tạo ra sự khác biệt và ảnh hưởng lâu dài trong lĩnh vực của mình.

Khi nghĩ tới việc phân loại các nhóm tác giả sách kĩ năng theo đặc tính của họ, mình liền nhớ tới ngay hộp đồ nghề của ba mình. Ngày mình còn bé, ba mình ngoài việc ở công ty thì về nhà còn nhận thêm sửa chữa tivi để gia tăng thu nhập và kinh tế gia đình. Đó là lý do nhà mình lúc nào cũng tràn ngập tivi và mình thì chạy loanh quanh xung quanh xem ba mở hộp, soi các linh kiện rồi hàn các vết đứt gãy,... Trò chơi của mình lúc đó là mở chiếc hộp đồ nghề thần kì của ba mình, nghe ba phán bệnh rồi chọn dụng cụ phù hợp.

Mình nghĩ tới hộp đồ nghề bởi cũng giống như với mỗi vật dụng có các tính năng khác nhau, mỗi tác giả cũng có những thế mạnh riêng cả về chuyên môn và kĩ năng để tìm ra được cách tiếp cận và chữa bệnh hiệu quả cho độc giả của mình. Hãy cùng khám phá 5 nhóm tác giả sách kỹ năng để xem bạn thuộc nhóm nào và làm thế nào để tận dụng tối đa điểm mạnh của mình nhé.

Bạn chọn dụng cụ nào trong hộp đồ nghề?

Mỗi tác giả sách có những kỹ năng có thể được ví như một công cụ trong hộp đồ nghề, mỗi công cụ lại có chức năng và cách sử dụng riêng. Cũng giống như mỗi công cụ có vai trò quan trọng trong việc sửa chữa và xây dựng, phong cách viết lách và cách lựa chọn để tiếp cận vấn đề của từng tác giả cũng mang đến giá trị đặc biệt cho độc giả.

1. Tua vít đa năng (Problem Solver)

Như một chiếc tua vít đa năng có thể điều chỉnh và sử dụng trong nhiều trường hợp khác nhau, bạn là người chuyên giải quyết các vấn đề thực tiễn mà độc giả đang gặp phải. Bạn đưa ra các giải pháp thực tế và dễ áp dụng, giúp họ nhanh chóng vượt qua những trở ngại.

Giá trị mang lại: Bạn cung cấp các giải pháp rõ ràng, thiết thực đi cùng hướng dẫn để giúp độc giả giải quyết vấn đề nhanh chóng và hiệu quả.

Thách thức: Bạn phải hiểu rõ vấn đề của độc giả và cung cấp các giải pháp phù hợp với từng tình huống khác nhau.

Ví dụ: David Allen với "Getting Things Done", cung cấp phương pháp quản lý công việc hiệu quả. Hay Stephen Covey với "7 Thói Quen Hiệu Quả", giúp độc giả áp dụng thói quen để đạt thành công trong công việc và cuộc sống.

2. Kính lúp (Mindset Shifter)

Giống như một chiếc kính lúp giúp phóng đại và làm rõ những chi tiết nhỏ, bạn khuyến khích người đọc thay đổi tư duy và cách nhìn nhận vấn đề. Bạn giúp họ nhìn sâu hơn vào bản chất của vấn đề và khám phá những khả năng tiềm ẩn.

Giá trị mang lại: Bạn giúp độc giả thay đổi tư duy và mở ra những góc nhìn mới về cuộc sống, công việc và cách họ tiếp cận thử thách.

Thách thức: Bạn cần luôn duy trì sự sáng tạo và tìm ra những cách tiếp cận mới mẻ để giữ cho thông điệp của mình luôn khác biệt.

Ví dụ: Simon Sinek với "Start With Why", khuyến khích người đọc khám phá lý do đằng sau hành động của họ.

3. Chiếc búa (Creative Innovator)

Như một chiếc búa tạ phá vỡ những bức tường, bạn không ngừng tìm kiếm những ý tưởng mới lạ, đập bỏ những giới hạn cũ và tạo ra các giải pháp sáng tạo. Bạn khuyến khích sự đổi mới và khám phá những hướng đi khác biệt, phá vỡ mọi rào cản trong sáng tạo.

Giá trị mang lại: Bạn thúc đẩy độc giả tìm ra cách thức mới để giải quyết vấn đề, vượt qua những ranh giới truyền thống và khuyến khích sáng tạo.

Thách thức: Duy trì sự sáng tạo không ngừng và tránh rơi vào lối mòn ý tưởng là một thách thức lớn.

Ví dụ: Austin Kleon với "Steal Like an Artist", khuyến khích độc giả học hỏi từ người khác và sáng tạo theo cách riêng của mình.

4. Máy hàn linh kiện (Knowledge Educator)

Giống như chiếc máy hàn linh kiện giúp kết nối các mạch điện nhỏ thành một hệ thống hoạt động hoàn chỉnh, bạn giúp kết nối các mảnh ghép kiến thức lại với nhau, tạo nên một nền tảng kiến thức vững chắc cho độc giả. Bạn cẩn thận "hàn" từng mảnh kiến thức nhỏ, giúp người đọc xây dựng những hiểu biết có hệ thống và sâu rộng.

Giá trị mang lại: Bạn giúp độc giả tiếp thu kiến thức một cách có hệ thống, bài bản, giúp họ phát triển kỹ năng và tư duy bền vững.

Thách thức: Làm sao để việc truyền tải kiến thức không trở nên khô khan và luôn duy trì sự hấp dẫn, thực tiễn trong từng bài học.

Ví dụ: Cal Newport với "Deep Work", giúp độc giả tập trung và làm việc hiệu quả trong môi trường đầy phiền nhiễu.

5. Đèn pin (Motivational Coach)

Như một chiếc đèn pin chiếu sáng trong bóng tối, bạn dẫn lối và truyền cảm hứng cho độc giả vượt qua khó khăn. Bạn thắp sáng con đường cho họ, giúp họ nhìn thấy hy vọng và tìm được động lực để tiếp tục tiến lên.

Giá trị mang lại: Bạn truyền cảm hứng cho độc giả, giúp họ tìm thấy niềm tin và động lực để hành động, vượt qua những thử thách trong cuộc sống.

Thách thức: Bạn cần giữ được sự chân thành và cảm hứng trong từng thông điệp, đồng thời không để mất đi sự kết nối với độc giả.

Ví dụ: Tony Robbins với "Awaken the Giant Within", giúp độc giả khai phá tiềm năng và thay đổi cuộc sống.

Mỗi công cụ trong hộp đồ nghề có vai trò riêng, giống như mỗi tác giả có phong cách và phương pháp riêng để dẫn dắt độc giả. Hãy tưởng tượng mỗi tác giả như một thợ thủ công tài ba, có thể lựa chọn từ hộp đồ nghề đa dạng những công cụ phù hợp nhất với nhiệm vụ trước mắt. Không có một công cụ nào hoàn hảo cho mọi tình huống. Bạn có thể là chiếc tua vít đa năng mang lại các giải pháp thực tiễn, cũng có thể là chiếc đèn pin dẫn đường cho những ai cần tìm kiếm động lực.

Điều quan trọng là không bao giờ giới hạn mình trong một công cụ cố định. Mỗi công cụ bạn chọn không chỉ dựa trên nhiệm vụ của mình, mà còn phụ thuộc vào ai sẽ là người sử dụng tác phẩm đó và điều gì sẽ mang lại giá trị lớn nhất cho họ. Sự lựa chọn khéo léo và linh hoạt giữa các công cụ này sẽ tạo nên một tác phẩm đặc biệt, không chỉ phản ánh thế mạnh của bạn mà còn đáp ứng nhu cầu và mong đợi của độc giả.

Bạn sẽ lựa chọn công cụ nào cho cuốn sách của mình?