Lý do 8/10 tác giả bỏ cuộc giữa chừng

Có những ý tưởng sách chỉ dừng ở trao đổi, cũng có những outline (đề cương sách) đã được lên nhưng không thể viết nên, và có những bản thảo sách dang dở... Điều gì lẩn sau sự trì hoãn của các tác giả?

Trên hành trình mình tư vấn cho các tác giả, có một thực tế là trong số 10 người có dự định viết và thực hiện cuốn sách của mình, chỉ có 2 người ra mắt được cuốn sách thành công. Có những người chỉ dừng một ý định, có người dừng ở một ý tưởng, cũng có những outline (đề cương sách) đã được lên nhưng không thể viết nên, và có những bản thảo sách dang dở.

Lý do thì có nhiều:

1. Khó khăn trong quá trình viết như không biết về các kỹ thuật như xây dựng đề cương, quản lý nhịp điệu và khối lượng nội dung, không có kỹ năng viết,...

2. Sự phân tâm từ các yếu tố như công việc, gia đình, sức khỏe, hay các sở thích cá nhân khác và không biết cách quản lý thời gian cho mục tiêu viết

3. Căng thẳng và lo lắng do thời gian và áp lực của sự kì vọng

4. Khó khăn trong quá trình xuất bản do thiếu kiến thức, thông tin

Đó là những vấn đề mà một tác giả có thể gặp phải trên con đường hiện thực hoá cuốn sách của mình, nhưng nếu hỏi là những vấn đề này có thể giải quyết được không? Thì câu trả lời chắc chắn là "Có".

Nếu không có thông tin, chúng ta có thể hỏi, nếu thiếu kiến thức, kĩ năng có thể học, nếu bị phân tâm, căng thẳng có thể áp dụng các kĩ thuật tâm lý học... Tất cả những giải pháp này đều có thể tìm được một cách dễ dàng trong thời đại bùng nổ thông tin và phương tiện như hiện nay ( mình cũng sẽ chia sẻ những điều này với bạn ở các bài viết sau).

"Nếu thực sự muốn, sẽ có cách"

Nếu bạn thực sự muốn một điều gì đó, bạn sẽ tìm được mọi cách để xử lý các vấn đề để có được nó. Vậy nên, câu trả lời cho câu hỏi ở tiêu đề chính là chữ "Muốn". Mà cụ thể hơn, mình gọi nó là động lực, nhưng động lực này phải là Động lực dài hạn.

Động lực ngắn hạn là những cảm xúc hoặc sự thú vị tạm thời mà cá nhân cảm thấy khi đặt ra mục tiêu hoặc phải hoàn thành một nhiệm vụ cụ thể trong tương lai gần. Động lực ngắn hạn thường kéo dài trong khoảng thời gian ngắn, thường từ vài giờ đến vài ngày, và thường phát sinh từ các yếu tố như sự hứng thú ( ví dụ đọc một cuốn sách giải quyết vấn đề bạn đang gặp phải), áp lực thời gian (ví dụ giải quyết một công việc mà 2 ngày nữa hết thời hạn), hoặc lợi ích ngay lập tức (ví dụ tập một bài tập giúp bạn đỡ đau lưng).

Động lực dài hạn là những niềm tin, giá trị, và mục tiêu lớn mà cá nhân tin tưởng và theo đuổi trong một khoảng thời gian dài, thường kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm, thậm chí là cả cuộc đời. Động lực dài hạn thường là nguồn động viên lâu dài giúp cá nhân duy trì sự kiên nhẫn và tập trung để vượt qua thách thức và theo đuổi mục tiêu của mình. Động lực dài hạn thường phát sinh từ các yếu tố như giá trị cốt lõi, ước mơ lớn, hoặc sứ mệnh cá nhân.

Vậy vì sao chữ "Muốn" trong việc trở thành một tác giả sách lại cần có động lực dài hạn chứ không phải động lực ngắn hạn?

Chính là bởi bản chất của việc hiện thực hoá một cuốn sách chất lượng là một việc khó, đòi hỏi công sức và thời gian. Thông thường một cuốn sách bắt đầu đi từ ý tưởng cần được thực hiện từ 6 tháng - 1 năm hoặc thậm chí hơn với sự cam kết tập trung từ tác giả. Như cuốn sách “902030 - 90 bài học vỡ lòng từ ý tưởng và câu chữ” - một trong những cuốn sách bestseller của RIO Book và cũng của ngành copywriting, anh Huỳnh Vĩnh Sơn chia sẻ với mình mất 3 năm để lên ý tưởng và 2 năm để thực hiện.

Với điều kiện thời gian dài và sự tập trung như vậy, những hứng thú hào hứng ban đầu về việc "Tôi sắp trở thành Tác giả sách" với những buổi ra mắt sách, bài chia sẻ,... sẽ chỉ giúp bạn bắt đầu ở những giai đoạn khởi đầu, nhưng sẽ không đủ năng lượng để đi đến cuối.

Áp lực thời gian với một dự án kéo dài cũng không đủ lớn để tạo nên động lực bền bỉ trong cả giai đoạn. Thời gian đầu bạn sẽ cảm thấy mình còn nhiều thời gian để làm và có sự xao nhãng. Còn đến cuối, bạn lại cảm thấy không đủ thời gian để thực hiện một khối lượng khổng lồ như vậy. Và rồi bạn bỏ cuộc.

Còn hình dung về lợi ích lập tức của việc trở thành tác giả sách - có thể giúp bạn tạo ra động lực cho từng giai đoạn của hành trình thực hiện cuốn sách. Ví dụ bạn có thể chia sẻ về dự định/ quá trình thực hiện của mình với những người xung quanh để nhận được các phản hồi và sự ủng hộ từ họ. Hoặc bạn cũng có thể tự ghi nhận sự chuyển hoá tư duy và kĩ năng của mình qua từng thành quả mà bạn làm được trên hành trình viết như tự chiêm nghiệm/viết nhật ký. Nhưng tất cả những cách thức này đều đòi hỏi bạn cần sự chủ động (ví dụ như chia sẻ/ viết nhật ký), và động lực tạo ra cũng chỉ có hiệu quả trong một thời gian ngắn.

Việc viết một cuốn sách đòi hỏi sự kiên nhẫn và bền bỉ. Và loại động lực sẽ giúp bạn kiên trì, thâm chí gan lì để thử thách bản thân qua các nhiệm vụ phải hoàn thành và chủ động đi tìm các giải pháp cho các vấn đề gặp phải chính là động lực dài hạn.

Động lực dài hạn giúp tác giả nhìn thấy hình ảnh lớn hơn về mục tiêu của mình - việc hoàn thiện và xuất bản cuốn sách. Sự tập trung vào mục tiêu lớn hơn này giúp tác giả vượt qua những thách thức và khó khăn nhỏ trong quá trình viết.

Lý do là bởi động lực dài hạn phát sinh từ niềm đam mê và sứ mệnh cá nhân của tác giả. Việc nhận ra rằng cuốn sách có thể mang lại giá trị cho độc giả và thực hiện sứ mệnh của mình là một nguồn động lực lớn để hoàn thiện tác phẩm.

Vậy động lực dài hạn tới từ đâu?

Theo mô hình 3 tầng Golden Circle mà tác giả Simon Sinek đưa ra, để có được một thành tựu, chúng ta cần bắt đầu từ cái lõi “Why” - Tại sao bạn làm điều đó?, tiếp theo sẽ là “How” - Bạn làm điều đó như thế nào?, cuối cùng mới đến “What” - Bạn làm gì?

Mô hình này sẽ dẫn lối 3 bước bạn cần thực hiện để xây dựng được động lực dài hạn cho mình.

Trả lời được 3 câu hỏi xoay xung quanh việc "Tại sao bạn viết cuốn sách này?"

1. Why this book - Tại sao là cuốn sách này?

Có rất nhiều chủ đề bạn có thể viết về, thậm chí khi bạn viết về chủ đề này, bạn có thể nảy ra ý tưởng rất hay ho về chủ đề khác. Nhưng ở hiện tại, chỉ có một chủ đề bạn nên/ phải thực hiện, một điều bạn nên nói về. Điều cực kì quan trọng là bạn phải xác định rõ ràng về lý do bạn có thể cam kết để thực hiện được cuốn sách. Và điều này chỉ có bạn mới xác định được.

2. Why you - Tại sao phải là bạn?

Tại sao bạn là người hoàn hảo để viết cuốn sách này? Bạn sẽ không nên viết một cuốn sách chỉ vì bạn thích nói về chủ đề đó. Mà đó phải là sự giao thoa giữa điều bạn thích, điều bạn giỏi và điều thế giới cần.

Nghĩa là đó phải là chủ đề mà người ta cần bạn giải quyết và bạn có thể giải quyết được nó từ chuyên môn và kinh nghiệm của mình. Điều này sẽ giúp bạn vượt qua được khỏi những sự hoang mang không biết viết gì hoặc sự nghi ngờ bản thân, sợ bị đánh giá,... xuyên suốt quá trình thực hiện cuốn sach. Bạn sẽ làm được, bởi đó là điều người ta cần và bạn có thể giải quyết được nó.

3. Why now - Tại sao lúc này là thời điểm thích hợp?

Cũng như nhiều tác giả khác, bạn có thể đã nghĩ tới ý tưởng viết sách lâu từ trước. Vậy tại sao, đây là lúc cuốn sách của bạn nhất định phải ra đời? Nó có liên quan gì đến kế hoạch cá nhân của bạn, hay nhu cầu của thị trường đang có hay bạn nhìn thấy một xu hướng hay sự chuyển đổi cần bắt kịp. Hãy làm rõ tất cả những điều này, bởi "Thiên thời - Địa lợi - Nhân hoà", tất cả những yếu tố này sẽ giúp bạn thực hiện được một hành trình bền và xa.

Có chiến lược đúng đắn về sản phẩm giúp bạn đạt được các mục tiêu

Ở phần phía trên, bạn đã có những lý do thuyết phục để thực hiện cuốn sách của mình, vậy thì ở bước tiếp theo này, bạn sẽ cần xác định cách thức mình thực hiện nó như thế nào - trả lời câu hỏi “How”. Bạn cần thực sự xác định được giá trị và vai trò của cuốn sách đóng góp vào con đường mà bạn đang đi. Để làm được điều này, bạn cần hiểu về sức mạnh của một cuốn sách đối với sự nghiệp của tác giả. Đây sẽ là cơ sở để bạn xác định được một chiến lược phù hợp, độc đáo và hiệu quả.

Định hình rõ ràng sản phẩm

Khi chúng ta mơ hồ về điều gì, nỗi sợ sẽ xuất hiện. Đó là cơ chế bảo vệ bình thường của con người về sự không chắc chắn. Bởi vậy, một định hướng rõ ràng và cụ thể sẽ giúp bạn kiên định trên con đường của mình. Đây chính là lúc bạn sẽ trả lời câu hỏi “What”, cuốn sách mình làm ra sẽ như thế nào, về chủ đề gì, cách khai thác nội dung ra sao, mang lại sự chuyển hoá gì cho người đọc.

Khi thực hiện đủ và đúng 3 bước này, là lúc bạn đã cảm thấy mình rất tự tin và tràn đầy sinh lực, biết rõ rằng đây là con đường mình nên đi và phải đi. Đó là lúc bạn có thể bắt tay vào việc viết cuốn sách và đủ động lực dài hạn hoạt động một cách tự thân giúp bạn vượt qua các thử thách và hoàn thành mục tiêu của mình.

Hy vọng qua bài viết này, mình đã có thể giúp các bạn có thêm góc thêm góc nhìn và xác định được đúng loại động lực trên hành trình trở thành tác giả sách.

Các bài viết sau, mình sẽ chia sẻ thêm về những nỗi sợ và cách vượt qua các khó khăn trên hành trình này.

Stay tuned!

Cảm ơn và chúc bạn một ngày đẹp trời!