Ý tưởng cho một cuốn sách đến từ đâu?

Câu trả lời đặc biệt từ Seth Godin - Marketing Guru, tác giả của 18 đầu sách nổi tiếng thế giới.

Seth Godin là một tác giả có tầm ảnh hưởng sâu rộng với hơn 20 cuốn sách được xuất bản và dịch ra nhiều ngôn ngữ. Trong đó, các tác phẩm nổi bật như Purple Cow và Tribes đã góp phần đưa tên tuổi của ông lên bản đồ các nhà tư tưởng hàng đầu trong lĩnh vực marketing và sáng tạo.

Một trong những thành tựu đáng chú ý nhất của ông là cuốn sách Linchpin, đã được New York Times đánh giá cao và lọt vào danh sách sách bán chạy. Ngoài ra, Godin còn điều hành blog cá nhân có hơn 7.000 bài viết, nơi ông chia sẻ các quan điểm về sáng tạo, lãnh đạo và marketing, thu hút hàng triệu lượt đọc mỗi tháng. Số lượng độc giả trung thành từ blog và các khóa học trực tuyến đã giúp ông tạo dựng một "bộ lạc" với hàng triệu thành viên trên toàn cầu, chứng minh sức hút và khả năng kết nối độc đáo của ông trong cộng đồng.

Trong một email gần đây, mình đã gửi cho bác Seth Godin một câu hỏi:

"Bác viết rất nhiều, viết hàng ngày, với nhiều chủ đề đa dạng và từ đó bác viết rất nhiều cuốn sách. Vậy làm thế nào để bác nhận thấy một chủ đề đủ sức nặng để đầu tư phát triển nó lên thành một cuốn sách?"

Câu trả lời của ông rất ngắn gọn nhưng rõ ràng:

"Tôi từng tìm kiếm ý tưởng cho cuốn sách tiếp theo, dựa trên những gì tôi nghĩ thị trường cần, muốn và có thể phản hồi lại."

Từ câu trả lời của Seth Godin, chúng ta có thể thấy rằng hiểu rõ nhu cầu của thị trường chính là chìa khóa quan trọng trong hành trình sáng tạo của ông. Nhưng làm thế nào để ông có thể nắm bắt được điều đó? Câu trả lời trực tiếp và nhiều hơn thế nữa cho câu hỏi này sẽ có trong bài viết này, hãy đọc tới cuối bài nhé.

Thấu cảm độc giả - Nguồn cảm hứng vô tận của Seth Godin

Seth Godin luôn bắt đầu với sự thấu cảm. Ông hiểu rằng để sáng tạo không ngừng, người viết cần lắng nghe và thấu hiểu cộng đồng mà mình phục vụ. Seth Godin từng chia sẻ trong một bài phỏng vấn rằng:

"Sự thấu cảm nằm ở trung tâm của văn hóa chúng ta và trung tâm của marketing. Thấu cảm là nhận ra rằng những người xung quanh bạn không muốn những gì bạn muốn, không cần những gì bạn cần, không tin những gì bạn tin. Nhiều khi, nếu bạn gặp khó khăn trong việc hiểu cách làm sao để đền đáp ai đó, bạn có thể nghĩ: 'Nếu tôi ở vị trí của họ, tôi sẽ muốn điều này.' Nhưng bạn không ở trong vị trí của họ."

Đây chính là nền tảng giúp Seth Godin trở thành một trong những tác giả hàng đầu, nổi tiếng với khả năng sáng tạo và kết nối sâu sắc với độc giả. Ông đã sử dụng thấu cảm không chỉ như một công cụ để duy trì sự sáng tạo, và ông tạo dựng cộng đồng gắn kết xoay quanh những giá trị chung mà ông truyền tải qua mỗi cuốn sách.

Nếu bạn biết Seth Godin, bạn hẳn sẽ biết rằng ông nổi tiếng với việc viết bài rất năng suất, đặc biệt trên blog của ông, nơi ông tương tác với độc giả thông qua một cách tiếp cận nhất quán và chiến lược.

Tần suất viết bài

Đăng bài hàng ngày: Godin xuất bản nội dung mới trên blog mỗi ngày. Cam kết này đã dẫn đến việc ông có hơn 8,000 bài viết, khiến ông trở thành một trong những blogger năng suất nhất trên Internet. Ông thường nhấn mạnh rằng ông viết hàng ngày không phải chỉ dựa vào cảm hứng mà là một thói quen kỷ luật, đảm bảo rằng ông luôn cung cấp nội dung cho độc giả.

Đôi khi đăng thêm bài: Mặc dù chủ yếu đăng một bài mỗi ngày, nhưng đôi khi ông cũng đăng một bài thứ hai trong cùng một ngày. Sự linh hoạt này cho phép ông đề cập đến các chủ đề kịp thời hoặc mở rộng các ý tưởng mà độc giả quan tâm.

Phong cách nội dung và độ dài

Viết ngắn gọn: Các bài viết trên blog của Godin thường có độ dài từ 75 đến 350 từ, với độ dài trung bình khoảng 200 từ. Sự ngắn gọn này giúp độc giả dễ dàng tiêu thụ các ý tưởng của ông nhanh chóng, tạo điều kiện cho họ thường xuyên tương tác với nội dung.

Ý tưởng khơi gợi suy nghĩ: Mỗi bài viết được thiết kế để thách thức tư duy thông thường và khơi gợi sự phản ánh. Godin nhằm mục đích thay đổi cách nhìn nhận, mời gọi độc giả xem xét lại các giả định của họ và tương tác với những góc nhìn mới.

Chiến lược tương tác

Khuyến khích phản xạ: Godin thường đặt ra các câu hỏi khuyến khích độc giả suy nghĩ sâu sắc về trải nghiệm và niềm tin của chính họ. Cách tiếp cận tương tác này thúc đẩy sự gắn kết sâu hơn khi độc giả liên hệ nội dung với cuộc sống của họ.

Tập trung vào cộng đồng: Việc viết của ông nhấn mạnh việc xây dựng một cộng đồng xung quanh các giá trị và niềm tin chung, điều này nâng cao sự kết nối và cam kết của độc giả. Bằng cách tạo ra cảm giác thuộc về, ông khuyến khích độc giả không chỉ tương tác với nội dung của mình mà còn với nhau.

Seth Godin không chỉ viết để kể lại câu chuyện của chính mình, mà ông viết để giải quyết những vấn đề mà độc giả của ông đang đối mặt. Bằng cách kết hợp tính nhất quán với sự tập trung vào cộng đồng và phản xạ, ông tạo ra một môi trường nơi độc giả cảm thấy kết nối và được động viên tham gia vào cuộc đối thoại liên tục xung quanh các ý tưởng của mình. Đó là điều kiện để ông hiểu hơn về độc giả của mình. Thấu cảm, trong trường hợp của Godin, là khả năng lắng nghe, quan sát và thấu hiểu nhu cầu của cộng đồng xung quanh mình.

Học từ quan sát

Godin có thói quen quan sát mọi thứ xung quanh, từ các hiện tượng xã hội đến những xu hướng kinh doanh mới. Ông luôn tự hỏi tại sao một số hiện tượng lại thành công trong khi những hiện tượng khác thất bại. Ví dụ, ông suy ngẫm về lý do một số mạng xã hội thành công trong khi các mạng khác thì không. Đây chính là cách ông xây dựng nền tảng cho các cuốn sách của mình. "Nếu tôi nhìn thấy một thứ gì đó mà tôi không hiểu lý do tại sao nó hoạt động, tôi sẽ không thể tiếp tục làm bất cứ điều gì cho đến khi tôi tìm ra câu trả lời," Seth từng chia sẻ.

Quy trình viết lặp lại

Cách viết của Godin không theo một trình tự thông thường. Ông thường tạo ra nhiều ý tưởng nhỏ và quay lại chỉnh sửa chúng theo thời gian. Quy trình này cho phép ông khám phá nhiều góc độ khác nhau của một chủ đề, và cuối cùng kết hợp chúng thành một bức tranh hoàn chỉnh. Việc lặp lại và tinh chỉnh liên tục giúp ông phát triển những ý tưởng sâu sắc và toàn diện hơn.

Tham gia cộng đồng

Godin hiểu rằng việc viết không chỉ là truyền tải thông tin mà còn là xây dựng mối quan hệ với độc giả. Ông tích cực chia sẻ ý tưởng trên blog, các khóa học trực tuyến và nhận phản hồi từ cộng đồng. Điều này giúp ông không chỉ lắng nghe mà còn tận dụng được ý tưởng và quan điểm của người đọc để làm phong phú thêm tác phẩm của mình.

Một trong những câu nói nổi bật của Seth Godin về ý tưởng sách là: "Ideas come from interactions with people you seek to change." Điều này có nghĩa rằng những ý tưởng lớn thường phát sinh từ quá trình tương tác với chính đối tượng mà chúng ta muốn tạo ra sự thay đổi.

Một ví dụ cụ thể về một cuốn sách được ra đời từ sự tương tác với độc giả của Seth Godin chính là Tribes. Cuốn sách này ra mắt vào năm 2008 và phản ánh sâu sắc những tương tác và sự quan sát của Godin về cộng đồng của mình. Tribes xuất phát từ một nhận thức quan trọng: con người luôn tìm kiếm sự gắn kết và thuộc về một nhóm. Godin nhận thấy rằng với sự phát triển của internet, cơ hội để xây dựng và lãnh đạo các cộng đồng nhỏ (tribes) đã trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Những ý tưởng cho Tribes không chỉ đến từ kinh nghiệm cá nhân của Seth Godin mà còn từ việc lắng nghe phản hồi và quan sát hành vi của cộng đồng độc giả trong blog và các tương tác trực tuyến của ông. Độc giả của Godin không chỉ tìm kiếm lời khuyên về marketing mà còn khao khát trở thành những người lãnh đạo trong các cộng đồng nhỏ của họ. Cuốn sách này đã giúp hàng ngàn người nhìn nhận lại vai trò của mình trong việc xây dựng cộng đồng và tạo ra ảnh hưởng.

Những câu hỏi cần đặt ra để có sự thấu cảm với độc giả

1. Độc giả thực sự đang gặp vấn đề gì?

Thấu cảm độc giả đòi hỏi tác giả đặt mình vào vị trí của họ để hiểu sâu sắc những khó khăn và thử thách mà họ gặp phải. Seth Godin cho rằng một tác giả giỏi phải luôn đặt câu hỏi: Độc giả của mình cần gì nhất?

2. Những mong muốn, nỗi lo, và nhu cầu tiềm ẩn của họ là gì?

Điều này sẽ giúp bạn tạo ra một cuốn sách có khả năng giúp giải quyết vấn đề thực tế mà độc giả đang gặp phải.

3. Độc giả hy vọng tìm thấy điều gì qua cuốn sách?

Không chỉ là vấn đề, mà còn là ước mơ và khát vọng của họ. Bạn có thể trả lời câu hỏi này qua việc lắng nghe phản hồi, đọc các bình luận và thư từ độc giả, hay thậm chí tham khảo các bài phỏng vấn của những tác giả cùng lĩnh vực để nhận diện điều mà độc giả thật sự kỳ vọng.

4. Cuốn sách mang đến cho độc giả đến một trải nghiệm gì mới?

Seth Godin nhấn mạnh về trải nghiệm mà một cuốn sách có thể mang lại. Đặt câu hỏi về cách cuốn sách sẽ đưa độc giả vào một hành trình trải nghiệm, giúp họ khám phá điều gì đó mới lạ và hữu ích, sẽ giúp bạn xây dựng nội dung sách lôi cuốn, tạo nên giá trị khó quên.

5. Điều gì sẽ xảy ra sau khi độc giả đọc cuốn sách?

Một cuốn sách thành công không chỉ để lại ấn tượng mà còn thúc đẩy độc giả thay đổi hành vi hoặc suy nghĩ. Suy nghĩ về điều bạn muốn độc giả thực hiện sau khi đọc xong cuốn sách sẽ giúp bạn định hình rõ ràng hướng đi cho nội dung và cấu trúc sách.

Thấu cảm chính mình - Điều kiện cần để một tác phẩm được ra đời

Thấu cảm độc giả chỉ là điều kiện đủ, vẫn còn một điều kiện cần bạn nên biết. Thực ra câu trả lời của bác Seth Godin cho email của mình chưa dừng ở phần phía trên. Nó còn phần phía sau mà mình nghĩ cũng rất quan trọng.

Tạm dịch:

"Trước đây, tôi thường tìm kiếm ý tưởng cho cuốn sách tiếp theo dựa trên những gì mà tôi nghĩ thị trường cần, muốn và có thể phản hồi tích cực.

Nhưng đã lâu rồi tôi không làm như vậy.

Giờ đây, tiếc thay, tôi có một cách tiếp cận đơn giản: viết sách là lựa chọn cuối cùng. Nếu tôi không thể giải quyết được ý tưởng bằng cách nào khác, thì nó sẽ trở thành một cuốn sách."

Mặc dù bác Seth Godin nói rằng bác biết điều này có thể không hữu ích cho những người đang tìm kiếm lợi ích từ việc viết sách, nhưng nó lại có ý nghĩa rất nhiều với mình để có một câu trả lời hoàn chỉnh. Để viết sách, tìm kiếm ý tưởng từ thị trường hay độc giả là chưa đủ, mà còn phải từ chính mong muốn của tác giả!

Viết sách nên là sự phản ánh sâu sắc của những điều không thể diễn đạt bằng cách khác vì sách mang lại không gian và thời gian để khai thác trọn vẹn một ý tưởng. Một bài viết ngắn, một đoạn video hay một bài thuyết trình thường bị giới hạn về độ dài và sự chi tiết. Trong khi đó, sách cho phép tác giả đi sâu vào từng khía cạnh của một chủ đề, phân tích từ nhiều góc độ, và thậm chí dẫn dắt người đọc qua một quá trình khám phá và hiểu biết dần dần.

Cụ thể hơn, có những ý tưởng hay trải nghiệm đòi hỏi sự phát triển từ từ, với bối cảnh, thông tin nền và các ví dụ phong phú để người đọc thực sự nắm bắt và thấu hiểu chúng. Ví dụ, nếu bạn muốn truyền tải một khái niệm phức tạp về tâm lý học, phát triển bản thân, hoặc một phương pháp làm việc mới, chỉ một bài viết ngắn hoặc một bài diễn thuyết không đủ sức truyền đạt được toàn bộ chiều sâu và giá trị của ý tưởng.

Viết sách cho phép tác giả phát triển câu chuyện từ khởi điểm đến kết thúc, đưa ra các lý lẽ, ví dụ minh họa, và dẫn dắt người đọc từng bước để hiểu sâu hơn và trải nghiệm toàn bộ quá trình tư duy của tác giả. Điều này tạo ra một sự kết nối mạnh mẽ hơn với người đọc, giúp họ không chỉ hiểu mà còn cảm nhận và phản chiếu lại những điều mà tác giả muốn chia sẻ.

Bởi vậy, viết sách không chỉ là truyền tải thông tin, mà còn là một hình thức thể hiện cảm xúc, quan điểm cá nhân, và tư tưởng của tác giả. Quá trình viết sách là quá trình tác giả củng cố lại góc nhìn, quan điểm và chuyên môn của chính mình, để tìm kiếm câu trả lời cho vấn đề của mình đặt ra và hoàn thiện nó. Nên khi một cuốn sách hoàn thành, cũng là khi tác giả nhận được sự chuyển hoá cho mình mình.

Góc nhìn này rất tương đồng với mô hình The Transformation Book mà mình đã phát triển. Rằng một cuốn sách chất lượng được tạo ra, nó không chỉ giúp độc giả được chuyển hoá, mà ngay khi nó được hoàn thành người tác giả cũng đã được chuyển hoá từ chính quá trình tạo ra nó.

(Bạn có thể hiểu thêm về góc nhìn này từ bài viết: Bạn là những gì mà bạn bán!)

Viết sách là cách để đưa một ý tưởng từ dạng phác thảo sơ sài thành một sản phẩm hoàn chỉnh, với tất cả những chi tiết và sắc thái mà nó xứng đáng có. Bởi vậy, từ khía cạnh chuyên gia, khi các phương tiện truyền đạt khác không thể chứa đựng đủ nội dung và tinh thần của một ý tưởng mà bạn muốn truyền tải, viết sách trở thành phương tiện lý tưởng để hoàn thiện và truyền tải nó một cách trọn vẹn và đầy sức nặng.

Những câu hỏi cần đặt ra để thấu cảm chính mình:

1. Điều gì thúc đẩy tôi viết cuốn sách này?

Động lực cá nhân là yếu tố cần thiết để duy trì sự cam kết trong hành trình sáng tạo. Hiểu rõ mục tiêu và lý do tại sao bạn muốn truyền đạt thông điệp này sẽ giúp bạn vững vàng ngay cả khi gặp thử thách .

2. Cuốn sách này giúp tôi khám phá điều gì về bản thân?

Viết lách là hành trình tự khám phá. Seth Godin khuyên các tác giả nên coi quá trình sáng tác như một cơ hội đào sâu, tìm hiểu và hoàn thiện chính mình.

3. Giá trị cốt lõi nào của tôi sẽ được thể hiện qua cuốn sách?

Một cuốn sách ý nghĩa thường phản ánh trung thực các giá trị cốt lõi của tác giả. Xác định điều này giúp bạn không bị lạc lối bởi các ý kiến khác nhau, duy trì tính nhất quán trong nội dung và truyền tải thông điệp chân thực.

4. Sách có phải là phương tiện duy nhất để truyền tải ý tưởng này?

Seth Godin khuyên các tác giả cân nhắc liệu ý tưởng có thể được thể hiện qua hình thức khác. Nếu sách là phương tiện lý tưởng để diễn đạt đầy đủ ý tưởng, điều này sẽ tạo động lực để bạn kiên định theo đuổi.

5. Cuốn sách này giúp tôi tiến xa hơn trên hành trình cá nhân nào?

Viết sách không chỉ là truyền đạt kiến thức, mà còn là phương tiện giúp tác giả trải nghiệm thay đổi tích cực. Một cuốn sách có thể trở thành cột mốc quan trọng trong sự phát triển cá nhân và sự nghiệp.

Viết sách là một hành trình đặc biệt, nơi mỗi ý tưởng được nuôi dưỡng bởi sự thấu cảm. Như Seth Godin chia sẻ, viết sách không chỉ để đáp ứng nhu cầu thị trường mà còn là cách để giải quyết những ý tưởng sâu sắc nhất của chính mình. Đối với một tác giả, điều quan trọng không chỉ là hiểu độc giả cần gì, mà còn là kết nối với chính bản thân, để tìm ra điều gì thực sự đáng để truyền tải.

Ý tưởng sách đến từ thấu cảm độc giả và chính mình!

Khi bạn thực sự lắng nghe độc giả, thấu hiểu những khó khăn, mong muốn của họ, đồng thời phản chiếu lại chính những giá trị cốt lõi trong bản thân, cuốn sách của bạn sẽ trở thành cầu nối mạnh mẽ, không chỉ giúp thay đổi cuộc sống của người đọc mà còn mang lại sự trưởng thành cho chính tác giả.