3 kiểu chuyên gia nên viết sách NGAY – nếu muốn bứt phá sự nghiệp!
Hành trình chuyển hoá sự nghiệp từ một cuốn sách
Nếu bạn đang bắt đầu kinh doanh chuyên môn trong lĩnh vực cụ thể
Bạn đang loay hoay tìm cách xây dựng thương hiệu để phát triển sự nghiệp
Hay là bạn đang có ý tưởng viết sách chuyên môn nhưng vẫn còn chần chừ
Thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây, trong bản tin tuần này, mình sẽ chia sẻ về 3 kiểu chuyên gia nên viết sách ngay và cách cuốn sách có thể giúp họ tạo ra "cú hích" trong sự nghiệp của họ.
Khi thị trường không còn gọi tên “người nổi tiếng” nữa...
Trong hơn 10 năm làm việc cùng các tác giả là chuyên gia, mình nhận ra một sự chuyển dịch âm thầm nhưng rất rõ ràng trong thị trường tri thức:
Người mua hôm nay không tìm kiếm “ai được nhiều người biết đến nhất” — Họ tìm “ai có thể giúp họ đi qua một vấn đề phức tạp bằng một hệ thống rõ ràng”.
Lượt like, lượt follow, bài viral — tất cả những thứ từng tạo ra sức hút mạnh mẽ, giờ đây chỉ còn là lớp vỏ bề mặt. Khách hàng tri thức không còn đủ kiên nhẫn với những lời hứa rời rạc, những chia sẻ ngẫu hứng, hay những “người nổi tiếng” nhưng không có chiều sâu.
Sự chú ý không còn là vũ khí mạnh nhất. Giá trị thật đến từ: Một hệ thống tư duy có thể truyền đạt được. Một phương pháp giúp người khác đi từ A đến B. Và một dấu ấn dài hạn về mặt nhận thức và niềm tin.
Thế hệ chuyên gia mới không còn chỉ “chia sẻ cho vui” hay “làm cho có tiếng nói” — họ đang từng bước tái định vị bản thân như một “kiến trúc sư tri thức”, xây dựng một hệ sinh thái giá trị gồm: nội dung, sản phẩm, cộng đồng, và sự chuyển hoá thực sự cho người học/người theo dõi.
Và nếu cần một công cụ để thể hiện một cách rõ ràng, nhất quán, có chiều sâu và có thể mở rộng — thì không gì phù hợp hơn một cuốn sách.
Ai đang thực sự cần viết sách ngay lúc này?
Viết sách không còn là lựa chọn mang tính biểu tượng hay một danh xưng đẹp để gắn lên hồ sơ cá nhân.
Sách – nếu được xây dựng đúng – đang trở thành hạ tầng chiến lược của một chuyên gia trong nền kinh tế tri thức.
Một cuốn sách tốt không chỉ kể lại hành trình cá nhân, mà là công cụ để bạn:
Hệ thống lại tư duy và phương pháp thành khung tri thức rõ ràng.
Mở rộng ảnh hưởng đến những người bạn chưa từng gặp nhưng cần điều bạn biết.
Tái định vị bản thân từ một người “biết làm” thành người “có thể hướng dẫn” và “có thể chuyển giao”.
Vậy ai đang cần viết sách ngay lúc này?
Dưới góc nhìn chiến lược, có ba kiểu chuyên gia đang ở điểm giao của sự chuyển mình – nơi một cuốn sách không chỉ phù hợp, mà cần thiết. Họ không viết sách để làm màu. Họ viết sách để:
Khẳng định hệ tư duy,
Sở hữu tài sản tri thức,
Và thiết kế lại cách thị trường nhìn nhận giá trị của mình.
Trong hành trình làm việc cùng hàng trăm tác giả là chuyên gia, mình nhận ra 3 kiểu người đang cần viết sách nhất – ngay lúc này, không phải để cho có sách, mà vì đã đến lúc họ cần một bước định hình rõ ràng hơn.
Hãy xem bạn có thuộc một trong ba nhóm này không nhé.
1. Người khởi nghiệp với chuyên môn cá nhân
Bạn là người đã có nền tảng chuyên môn nhất định. Có thể bạn từng làm việc trong một tổ chức, từng đứng lớp, tư vấn, triển khai dự án – và giờ đây bạn đang chuyển sang hành trình làm nghề tự do, khởi nghiệp cá nhân.
Bạn có kiến thức, có trải nghiệm thực chiến, có góc nhìn sâu sắc về một lĩnh vực cụ thể. Nhưng bạn đang gặp một trở ngại phổ biến:
Người khác không biết bạn giỏi đến đâu.
Dù bạn thực sự có năng lực, thị trường vẫn không “nhận diện” bạn là chuyên gia. Bạn không thiếu kinh nghiệm – bạn chỉ thiếu một hình thức thể hiện rõ ràng và đáng tin cậy để chứng minh điều đó.
Vấn đề cốt lõi:
Bạn đang “tốt trong bóng tối”. Kỹ năng, insight, thành quả của bạn vẫn nằm ở dạng tự nhiên, rải rác, chưa có cấu trúc.
Khi ai đó hỏi: “Bạn làm tốt điều gì?”, bạn trả lời bằng bản năng – không phải bằng hệ thống.
Khi người khác muốn biết “tại sao nên tin bạn?”, bạn vẫn chưa có một tài sản rõ ràng để họ tham khảo.
Vai trò của sách trong giai đoạn này:
Một cuốn sách sẽ không chỉ giúp bạn “chia sẻ”, mà giúp bạn thiết kế lại vai trò nghề nghiệp của mình, theo cách chủ động và chiến lược hơn.
Sách là cách thể hiện tư duy hệ thống: bạn không chỉ kể lại câu chuyện, mà cấu trúc lại trải nghiệm thành framework, phương pháp, mô hình có thể áp dụng. Điều này giúp người đọc tin tưởng rằng bạn không chỉ từng trải – bạn còn biết cách hướng dẫn người khác.
Sách là “tài sản định vị đầu tiên”: đây là tài sản có thể giúp bạn xuất hiện một cách đĩnh đạc và đáng tin trên các nền tảng chuyên môn. Bạn từ người làm nghề → thành người dẫn dắt tri thức.
Sách mở ra chuỗi cơ hội tiếp theo: bạn có thể phát triển từ sách thành workshop, lớp học, chương trình coaching, hoặc cộng đồng cùng học tập. Cuốn sách là nền tảng cho toàn bộ hệ sinh thái sự nghiệp cá nhân của bạn.
Bạn không cần nổi tiếng để viết sách. Nhưng nếu bạn muốn người khác nhìn nhận đúng giá trị chuyên môn của mình, thì một cuốn sách là lựa chọn chiến lược cần được bắt đầu từ bây giờ.
Case study Simon Sinek để hiểu cách một cuốn sách đã giúp ông xác lập được chuyên môn và thay đổi cuộc đời.
Đọc thêm bài viết:
2. Người đã có cộng đồng – cần sản phẩm hoá tri thức
Bạn là người đã xây dựng được một cộng đồng quan tâm đến lĩnh vực bạn đang theo đuổi. Có thể bạn là một giảng viên, một chuyên gia coaching, một podcaster, một người viết nội dung truyền cảm hứng – bạn chia sẻ đều đặn, có người theo dõi, có người tin tưởng và thường xuyên đặt câu hỏi cho bạn.
Nội dung của bạn tạo được sự đồng cảm. Nhưng sự đồng cảm đó vẫn chưa được chuyển hoá thành giá trị bền vững, có thể nhân rộng hoặc vận hành tự động.
Nói cách khác: bạn đã gieo đủ hạt giống, nhưng chưa xây dựng được mảnh đất rõ ràng để những hạt giống đó phát triển thành sản phẩm và hệ sinh thái có tổ chức.
Vấn đề cốt lõi:
Bạn có nhiều nội dung, nhưng còn rời rạc.
Bạn có nhiều người lắng nghe, nhưng họ chưa biết mua gì.
Bạn có giá trị, nhưng chưa đóng gói được thành định dạng giúp người khác học sâu hơn, đồng hành lâu hơn, hoặc đầu tư nghiêm túc hơn.
Nhiều chuyên gia ở giai đoạn này cảm thấy mình đang “bị mắc kẹt ở giữa”: vừa có uy tín xã hội, vừa có trải nghiệm, nhưng thiếu một điểm tựa để bước lên nấc cao hơn trong hành trình nghề nghiệp.
Vai trò của sách trong giai đoạn này:
Một cuốn sách ở thời điểm này sẽ đóng vai trò như đòn bẩy chiến lược, giúp bạn:
Kết tinh lại hệ thống tư duy cốt lõi mà bạn đã chia sẻ rải rác qua nhiều kênh: livestream, podcast, workshop, post mạng xã hội... Sách giúp bạn gom lại – tổ chức – mài sắc – và củng cố lại tất cả những gì bạn đã từng “nói tốt”, để chuyển thành “nội dung có thể dạy và nhân rộng”.
Tạo ra một sản phẩm có vòng đời dài – cuốn sách là sản phẩm nền móng có thể được bán, được dùng để tạo lớp học, làm khóa học online, hoặc phát triển các tài nguyên bổ trợ (template, checklist, workbook…).
Tái định vị vai trò trong cộng đồng – thay vì là “người nói hay, chia sẻ nhiều”, bạn sẽ trở thành người có phương pháp cụ thể và sản phẩm học tập rõ ràng, giúp cộng đồng chuyển từ “người theo dõi” sang “người học”, “người mua”, và “người đồng hành”.
Nếu bạn đã có sự chú ý của người khác, đã từng giúp họ thay đổi một điều gì đó – thì đừng để điều đó trôi qua chỉ dưới dạng nội dung rời rạc.
Một cuốn sách được viết đúng lúc, đúng cách – có thể là điểm xoay chiến lược giúp bạn biến cộng đồng thành hệ sinh thái phát triển bền vững.
Case study James Clear để hiểu cách một cuốn sách đưa một blogger thành chuyên gia top 1 trong lĩnh vực phát triển bản thân
Đọc thêm bài biết:
3. Người ẩn danh – có chuyên môn sâu nhưng chưa có định vị
Bạn là người làm nghề lâu năm. Bạn có trải nghiệm dày dạn, từng va chạm thực tế, từng quan sát những bài học quý giá mà không giáo trình nào dạy. Có thể bạn là người cố vấn trong nội bộ, người đồng hành trong các dự án lớn, người được tin tưởng “sau cánh gà” để giải quyết những tình huống khó.
Nhưng bạn chưa xuất hiện công khai như một chuyên gia. Bạn chưa nói lên tiếng nói tri thức của mình một cách có hệ thống. Bạn có chiều sâu — nhưng thị trường chưa nhìn thấy.
Vấn đề cốt lõi:
Bạn không thiếu năng lực — bạn chỉ đang thiếu “định dạng thể hiện”.
Bạn không thiếu trải nghiệm – nhưng chưa chuyển nó thành hình thái có thể chia sẻ, dạy lại, hoặc chuyển giao cho thế hệ sau.
Bạn không thiếu uy tín – nhưng điều đó chỉ đang tồn tại trong phạm vi hẹp: nhóm đồng nghiệp, cộng đồng chuyên môn, khách hàng riêng biệt.
Điều bạn cần lúc này là một cách định hình rõ ràng: Tôi là ai? Tôi tin vào điều gì? Tôi có thể tạo giá trị gì? – bằng chính trải nghiệm, chuyên môn và tư duy sâu sắc của bạn.
Vai trò của sách trong giai đoạn này:
Một cuốn sách sẽ giúp bạn chuyển hoá từ một “người làm nghề âm thầm” thành một “người dẫn dắt có tư tưởng và định vị”.
Sách là lời tuyên ngôn cá nhân đầu tiên – nhưng không cần gào to, không cần phô trương. Đó là nơi bạn gom lại những gì đã sống, đã chứng kiến, đã đúc kết – và truyền đạt lại bằng ngôn ngữ có cấu trúc, có chiều sâu và có phương pháp.
Sách là chiếc microphone chiến lược – giúp tiếng nói của bạn vang xa hơn, được tìm thấy bởi những người cần bạn. Những lời bạn chưa từng có cơ hội nói – sách sẽ nói thay bạn, một cách đĩnh đạc, điềm tĩnh và đầy sức nặng.
Sách là bước khởi đầu cho hệ sinh thái trí tuệ của bạn – nơi bạn có thể phát triển tiếp thành mentoring, coaching, training, hoặc cộng đồng học tập chuyên sâu. Sách giúp bạn bước ra khỏi “vùng làm nghề ẩn danh” để bước vào hành trình tạo tác động rộng hơn.
Có những người làm được nhiều điều đáng quý, nhưng vì chưa bao giờ ghi lại – nên thị trường không biết, thế hệ sau không tiếp cận được, và chính họ cũng không có điểm tựa để phát triển lên tầng ảnh hưởng tiếp theo.
Một cuốn sách, nếu được viết đúng cách, có thể là cánh cửa mở ra vai trò mới cho bạn trong xã hội: vai trò của một người kiến tạo hệ tư tưởng và chuyển giao giá trị chuyên môn một cách có hệ thống.
Case study John Doerr về cách một cuốn sách đưa một nhà đầu tư không tên tuổi thành chuyên gia top 1 trong quản trị doanh nghiệp
Đọc thêm bài viết:
Vậy bạn thuộc kiểu chuyên gia nào?
Người khởi nghiệp chuyên môn, đang cần một cú bật định vị?
Người có cộng đồng, đang muốn sản phẩm hóa tri thức?
Người thầm lặng, đang mong được lắng nghe và gọi tên?
Bài trắc nghiệm: Bạn thuộc kiểu chuyên gia nào trên hành trình định vị mình qua sách?
Để giúp bạn không chỉ đọc mà còn soi chiếu hành trình của chính mình, dưới đây là một bài test nhanh gồm 6 câu hỏi. Trả lời thành thật – và bạn sẽ nhận diện được mình đang ở đâu, cần gì, và cuốn sách có thể đóng vai trò gì trong chiến lược sự nghiệp của bạn.
Câu hỏi 1:
Bạn đang ở đâu trong hành trình làm nghề?
A. Mới chuyển sang tự thân, đang xây dựng tên tuổi
B. Đã có người theo dõi, nội dung được yêu thích
C. Là người nhiều kinh nghiệm, nhưng chưa chia sẻ ra công chúng
Câu hỏi 2:
Điều bạn cảm thấy thiếu nhất hiện nay là:
A. Một "chứng chỉ niềm tin" để người khác lựa chọn mình
B. Một sản phẩm giúp mình chuyển từ chia sẻ sang bán hàng
C. Một “chỗ đứng” đúng với năng lực mình đang có
Câu hỏi 3:
Bạn có đang tạo nội dung thường xuyên không?
A. Chưa bắt đầu hoặc làm rất ít
B. Có bài viết, video, podcast... nhưng rời rạc
C. Không tạo nội dung công khai, chủ yếu truyền miệng
Câu hỏi 4:
Khi người khác hỏi: “Bạn giúp được gì?”, bạn thường:
A. Lúng túng, chưa biết cách trả lời ngắn gọn
B. Trả lời bằng một loạt nội dung mình từng nói hoặc viết
C. Trả lời chi tiết, nhưng thấy chưa ai hiểu mình đúng
Câu hỏi 5:
Bạn đã từng nghĩ đến việc viết sách chưa?
A. Có rồi, nhưng không biết bắt đầu từ đâu
B. Có bản nháp hoặc ý tưởng nhưng chưa hoàn thiện
C. Thường được khuyên viết, nhưng thấy chưa sẵn sàng
Câu hỏi 6:
Bạn muốn cuốn sách của mình giúp bạn:
A. Được nhìn nhận là chuyên gia thực thụ
B. Chuyển hoá cộng đồng thành khách hàng trung thành
C. Được công nhận và mời gọi nhiều hơn trong lĩnh vực của mình
Đáp án và phân loại kết quả
Nếu bạn chọn nhiều đáp án A: Bạn là chuyên gia khởi nghiệp với chuyên môn cá nhân Cuốn sách sẽ là công cụ đầu tiên giúp bạn hệ thống tư duy, tạo uy tín, mở ra cánh cửa đầu tiên để thị trường công nhận giá trị của bạn.
Nếu bạn chọn nhiều đáp án B: Bạn là chuyên gia đã có cộng đồng – đang cần sản phẩm hóa tri thức Sách sẽ giúp bạn chuyển từ người chia sẻ thành người dẫn dắt. Từ cảm hứng rải rác thành sản phẩm có hệ thống, có khả năng thương mại và chuyển hoá dài hạn.
Nếu bạn chọn nhiều đáp án C: Bạn là chuyên gia ẩn danh – có chiều sâu nhưng chưa được định vị Sách sẽ là chiếc microphone hệ thống, đưa tiếng nói và giá trị của bạn đến với thị trường một cách rõ ràng, nhất quán, và chiến lược.
Gợi ý hành động sau bài test
Hãy dành vài phút để suy ngẫm:
Bạn đang ở đâu trên hành trình xây dựng hệ sinh thái tri thức cá nhân?
Nếu viết sách, bạn muốn nó giúp bạn đạt được điều gì cụ thể?
Bạn có thể chia sẻ kết quả test này cùng với câu trả lời cho câu hỏi trên. Mình luôn đọc kỹ mọi phản hồi, và nếu bạn sẵn sàng cho bước tiếp theo, mình rất sẵn lòng đồng hành để cùng bạn thiết kế lộ trình viết sách chuyển hoá – dành riêng cho vị trí hiện tại của bạn.
Còn nếu bạn đã sẵn sàng bắt đầu hành trình với cuốn sách của mình, bạn có thể tham gia lớp học “Viết sách cùng AI” khoá 3 và Trại viết sách 2025 của mình tổ chức cùng anh Lương Dũng Nhân và chị Linh Phan vào tháng 5/2025. Tại đây bạn sẽ được hướng dẫn quy trình viết sách hoàn chỉnh và cách làm việc cùng AI giúp gia tăng chất lượng và hiệu suất cho bản thảo cuốn sách.
Bạn đã sẵn sàng cho hành trình viết sách của mình chưa?
The Transformation Book - Tri thức dẫn đường sự chuyển hóa