Năm 2025: Độc giả sẽ kén chọn hơn, và đây là cách bạn có thể nổi bật!
2025 sẽ là năm của những tác giả dám nghĩ, dám làm và dám làm chủ tương lai của mình!
Chủ Nhật vừa rồi, mình có cơ hội đồng hành cùng chị Linh Phan và anh Lương Dũng Nhân trong workshop "From Expert To Author - Bứt phá sự nghiệp cùng cuốn sách của bạn", nơi chúng mình đã chia sẻ với hơn 120 chuyên gia về xu hướng xuất bản sách năm 2025.
Trước sự hào hứng của các thành viên tham gia, mình cảm nhận rõ hơn bao giờ hết rằng, mỗi chuyên gia đều có một câu chuyện giá trị cần được lan tỏa. Và cách tốt nhất để làm điều đó chính là qua những cuốn sách, không chỉ để chia sẻ tri thức, mà còn để khẳng định bản thân, tạo dấu ấn và bứt phá sự nghiệp.
Năm 2025 sẽ là một năm đầy cơ hội cho những tác giả dám làm chủ hành trình của mình. Những công cụ công nghệ như AI, mô hình subcription, nền tảng số hay hình thức tự xuất bản đang mở ra cánh cửa mới, nơi bạn có thể tự tay viết nên câu chuyện của mình, xây dựng cộng đồng và kết nối với độc giả theo cách riêng. Ngay sau đây, hãy cùng mình khám phá những xu hướng trong lĩnh vực xuất bản sách, và chuẩn bị kỹ càng cho hành trình bứt phá sắp tới nhé!
1. Chất lượng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết
Trong bối cảnh ngành xuất bản tiếp tục phát triển và thị trường sách ngày càng đông đúc, chất lượng của một cuốn sách sẽ trở thành yếu tố quyết định sự thành công vào năm 2025. Khi số lượng sách được xuất bản tăng lên, đặc biệt với sự hỗ trợ của công nghệ AI, độc giả có nhiều lựa chọn hơn và trở nên kén chọn hơn. Do đó, các tác giả sẽ phải đầu tư nhiều hơn vào chất lượng nội dung, từ cấu trúc câu chuyện, biên tập, đến thiết kế và tiếp thị để thu hút và giữ chân độc giả.
Chuyển từ số lượng sang chất lượng
Trong những năm qua, chiến lược của nhiều tác giả tập trung vào việc xuất bản càng nhiều sách càng tốt. Tuy nhiên, Ricardo Fayet, người sáng lập nền tảng Reedsy, dự đoán rằng xu hướng này sẽ thay đổi trong tương lai. Thay vì chạy đua theo số lượng, các tác giả cần tập trung vào việc đảm bảo mọi yếu tố của cuốn sách — từ thiết kế bìa, nội dung đến chiến lược tiếp cận độc giả — để cuốn sách có thể tạo ấn tượng sâu sắc.
Tác giả Craig Martelle đã có trải nghiệm thực tế khi ông xuất bản 30 cuốn sách trong vòng 30 tuần vào năm 2019, nhưng kết quả không như mong đợi. Mặc dù các cuốn sách đó hay, nhưng chúng không ấn tượng, và điều đó đã khiến Martelle nhận ra rằng chất lượng mới là yếu tố cốt lõi để thành công. Ông cho rằng những cuốn sách chất lượng cao sẽ luôn tìm được thị trường và tạo được sức hút mạnh mẽ hơn.
Đọc thêm: Làm sao để cuốn sách của bạn nổi bật giữa hàng nghìn tác phẩm?
AI sẽ thay đổi tiêu chuẩn chất lượng
AI đã giúp việc viết sách trở nên dễ dàng hơn, nhưng điều này đồng nghĩa với việc tiêu chuẩn chất lượng cũng sẽ cao hơn. Fayet nhận định: "Càng có nhiều sách cho độc giả - càng có nhiều lựa chọn - thì họ càng có khả năng trở nên kén chọn hơn". AI giúp tạo ra các nội dung mạch lạc và hoàn thiện nhanh chóng, nhưng điều đó cũng khiến thị trường bão hòa với nhiều sách hơn bao giờ hết. Những cuốn sách không có chất lượng vượt trội sẽ nhanh chóng bị lãng quên giữa hàng nghìn lựa chọn khác.
Bên cạnh nội dung, khâu biên tập và thiết kế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng của một cuốn sách. Orna Ross, người đứng đầu Liên minh các tác giả độc lập (ALLI), đồng ý rằng chất lượng là yếu tố sống còn trong thị trường ngày nay, đặc biệt khi AI giúp việc xuất bản sách trở nên dễ dàng hơn. Những người không phải tác giả chuyên nghiệp có thể nhanh chóng tạo ra sách, nhưng điều này chỉ khiến tiêu chuẩn tăng lên, buộc tất cả mọi người phải nâng cao trình độ để cạnh tranh.
Xu hướng này đòi hỏi các tác giả phải đầu tư nhiều hơn vào cấu trúc, câu chuyện, kiến thức, cách truyền tải,... và tất cả các khía cạnh khác để tạo nên một cuốn sách tuyệt vời. Từ thiết kế bìa cho đến chiến lược tiếp thị, mọi chi tiết đều cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tạo ra tác động lớn nhất với độc giả.
Trong năm 2025, các tác giả không thể chỉ dựa vào số lượng hay sự dễ dàng mà công nghệ AI mang lại. Thay vào đó, tập trung vào chất lượng sẽ là cách để các tác giả nổi bật giữa đám đông và xây dựng được chỗ đứng vững chắc trong thị trường xuất bản ngày càng cạnh tranh.
2. Công nghệ AI: Trợ thủ đắc lực trong viết và xuất bản sách
AI đang ngày càng trở thành cánh tay hỗ trợ đặc lực đối với người viết. Lượng tìm kiếm từ khoá "AI writing" (sử dụng AI viết sách) đã tăng 2.400% lượt trong 5 năm qua. Công nghệ đang thay đổi ngành xuất bản, trở thành công cụ hỗ trợ mạnh mẽ cho tác giả và nhà xuất bản. AI đang dần trở thành trợ thủ đắc lực cho các tác giả trong quá trình viết sách, tạo ra một bước ngoặt lớn trong ngành xuất bản.
Nhiều người thường nghĩ rằng AI chỉ giúp phân tích dữ liệu của độc giả, cá nhân hóa nội dung, hoặc hỗ trợ viết. Tuy nhiên, vai trò của AI còn vượt xa hơn thế. Trong quá trình làm việc cùng các tác giả trong khoá học Viết sách cùng AI 01, mình và anh Lương Dũng Nhân đã khám phá ra nhiều khía cạnh khác AI có thể hỗ trợ hiệu quả cho các tác giả sách tối ưu thời gian, nâng cao hiệu suất và đưa ra các quyết định hiệu quả, giúp nâng cao chất lượng bản thảo.
Các khía cạnh nổi bật AI có thể tác động đến quá trình sáng tác sách:
Đồng tư duy chiến lược sách: AI không chỉ hỗ trợ trong việc viết nội dung mà còn giúp tác giả xây dựng chiến lược phát triển cuốn sách từ khâu ý tưởng đến hoàn thiện, tối ưu hóa từng giai đoạn để cuốn sách đạt hiệu quả tối đa trên thị trường.
Hỗ trợ nghiên cứu thông tin: Thay vì phải mất hàng giờ tìm kiếm và tổng hợp tài liệu, AI giúp thu thập và tổ chức thông tin một cách nhanh chóng, giúp tác giả tiết kiệm thời gian và tập trung vào sáng tạo.
Mô phỏng nhanh để thử nghiệm: Trước khi cuốn sách được hoàn thành, AI có thể mô phỏng các ý tưởng, cấu trúc hoặc câu chuyện để giúp tác giả dễ dàng thử nghiệm các hướng đi khác nhau mà không tốn nhiều công sức.
Chắp bút (ghost-writer): AI có thể đóng vai trò như một người chắp bút ảo, hỗ trợ viết hoặc hoàn thiện bản thảo theo phong cách mà tác giả mong muốn, giúp tối ưu hóa chất lượng và thời gian xuất bản.
Đánh giá khách quan bản thảo: AI giúp đánh giá bản thảo một cách khách quan, phát hiện ra các lỗi, chỗ chưa hợp lý trong nội dung, từ đó đề xuất các cải tiến.
Gia tăng trải nghiệm đọc sách: AI không chỉ giúp trong quá trình sáng tác mà còn có khả năng cá nhân hóa và tương tác với người đọc, biến cuốn sách thành một trải nghiệm đa chiều và thú vị hơn.
Với sự hỗ trợ của AI, quy trình viết sách sẽ trở nên thông minh và hiệu quả hơn, mang lại những thay đổi đột phá cho các tác giả trong tương lai.
Đọc thêm: Cách tác giả sách biến AI trở thành "cánh tay phải" đắc lực
3. Tự xuất bản tiếp tục bùng nổ mạnh mẽ
Xu hướng tự xuất bản (self-publishing) đã phát triển không ngừng từ năm 2010 và được dự đoán sẽ tiếp tục gia tăng vào năm 2025. Theo dữ liệu từ Statista, số lượng sách tự xuất bản tại thị trường Mỹ đã tăng từ 153.000 cuốn vào năm 2010 lên đến 1,6 triệu cuốn vào năm 2018, và con số này vẫn đang trên đà tăng trưởng. Đại dịch COVID-19 và sự phát triển của sách điện tử đã thúc đẩy xu hướng này hơn nữa khi các tác giả có thể dễ dàng tiếp cận độc giả mà không cần thông qua các nhà xuất bản truyền thống.
Đây không phải là cách thức mới trên thế giới. Robert Kiyosaki, tác giả của cuốn sách nổi tiếng "Rich Dad Poor Dad", đã tự xuất bản sau khi bị từ chối bởi nhiều nhà xuất bản truyền thống. Thay vì từ bỏ, ông đã quyết định tự xuất bản cuốn sách và tận dụng các chiến lược marketing sáng tạo để đưa nó đến tay độc giả.
Ông phân phối sách qua các kênh không truyền thống, như trạm xăng, và sản xuất phiên bản audiobook để tiếp cận một nhóm độc giả mới. Kiyosaki cũng tích cực xuất hiện trên các phương tiện truyền thông, đáng chú ý nhất là xuất hiện trên chương trình Oprah, giúp cuốn sách trở thành một bestseller toàn cầu. Những nỗ lực này đã góp phần quan trọng vào thành công của "Rich Dad Poor Dad" và biến nó trở thành một hiện tượng xuất bản tự lực.
Lợi ích của tự xuất bản:
Kiểm soát sáng tạo và chất lượng sản phẩm: Các tác giả có toàn quyền quyết định nội dung, thiết kế và tiếp thị sách của mình. Điều này không chỉ cho phép họ thể hiện phong cách cá nhân mà còn đảm bảo rằng cuốn sách phản ánh đúng giá trị mà họ muốn truyền tải.
Tăng trưởng doanh thu: Tự xuất bản giúp tác giả giữ được phần lớn doanh thu từ việc bán sách, đồng thời dễ dàng triển khai các chiến dịch tiếp thị trực tiếp đến độc giả.
Chủ động về tiến độ và thời gian: Một trong những lợi thế lớn nhất của tự xuất bản là tốc độ. Các tác giả có thể đưa sách ra thị trường nhanh chóng mà không phải chờ đợi quá trình duyệt bản thảo và sản xuất kéo dài như với các nhà xuất bản truyền thống.
Ở Việt Nam, những năm gần đây hình thức tự xuất bản cũng được các tác giả chú ý và lựa chọn bởi tính chủ động, cho phép tác giả kiểm soát toàn bộ quá trình.
Để phân biệt 2 hình thức xuất bản truyền thống và tự xuất bản cũng như ưu, nhược điểm của từng hình thức, bạn có thể đọc thêm bài viết: Có nhất thiết đợi thật nổi tiếng mới có thể ra sách?
4. Xây dựng thương hiệu cá nhân của tác giả và kết nối độc giả thông qua marketing kỹ thuật số
Trong bối cảnh xuất bản ngày càng cạnh tranh, thương hiệu cá nhân của tác giả sẽ trở thành yếu tố quyết định đến thành công vào năm 2025. Việc xây dựng và duy trì mối quan hệ với độc giả không chỉ giúp tác giả bán được sách mà còn tạo ra một cộng đồng trung thành, giúp thúc đẩy các dự án sáng tạo và tiếp cận thị trường nhanh chóng hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế chuyên gia, khi một cuốn sách không chỉ là sản phẩm, mà còn là cách để tác giả khẳng định chuyên môn và xây dựng uy tín.
Thương hiệu cá nhân trở thành yếu tố then chốt
Trong thời đại kỹ thuật số, các tác giả cần suy nghĩ về thương hiệu cá nhân không chỉ qua nội dung sách mà còn qua cách họ xuất hiện và tương tác trực tuyến. Thương hiệu không chỉ dừng lại ở việc viết sách, mà còn là quá trình liên tục nuôi dưỡng và kết nối với độc giả qua nhiều kênh khác nhau.
Vào năm 2025, khi nội dung do AI tạo ra ngày càng nhiều, sự kết nối giữa con người với nhau sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Độc giả không chỉ quan tâm đến nội dung cuốn sách, mà còn muốn biết con người và câu chuyện đằng sau nó. Xây dựng một thương hiệu thực sự, mang tính cá nhân và có sức ảnh hưởng là yếu tố then chốt để tác giả thành công trong bối cảnh mới.
Ví dụ, James Clear, tác giả cuốn sách nổi tiếng "Atomic Habits", đã xây dựng thành công thương hiệu cá nhân thông qua website, newsletter email, và mạng xã hội. Clear không chỉ thu hút độc giả bằng nội dung chất lượng mà còn bằng cách duy trì một mối quan hệ sâu sắc và liên tục với họ. Chính sự kết nối bền vững này đã giúp anh thu hút hàng triệu người hâm mộ trung thành.
Tương tự, Seth Godin, một trong những tác giả hàng đầu về kinh doanh, đã sử dụng email marketing như một công cụ mạnh mẽ để kết nối và xây dựng niềm tin với độc giả. Mỗi ngày, ông gửi email với nội dung giá trị, giúp duy trì sự kết nối trực tiếp và bền chặt, từ đó thúc đẩy độc giả đầu tư vào các sản phẩm và dịch vụ khác của ông. Điều này cho thấy rằng, một tác giả không chỉ cần giỏi viết sách mà còn phải biết kể câu chuyện liên tục và nuôi dưỡng mối quan hệ qua các nền tảng trực tuyến.
Bên cạnh việc xây dựng kết nối, thương hiệu cá nhân mạnh mẽ còn là nền tảng giúp tác giả bán trực tiếp cho độc giả. Thay vì phụ thuộc vào các kênh phân phối truyền thống, nhiều tác giả sẽ bắt đầu bán sách qua trang web cá nhân, các nền tảng truyền thông xã hội hoặc sử dụng các công cụ như Substack để trực tiếp tương tác và giao dịch với người đọc.
Chính vì thế, hãy dành thời gian để suy nghĩ về cách bạn muốn xây dựng thương hiệu cá nhân và làm sâu sắc hơn kết nối với độc giả của mình!
Các mô hình đăng ký thành viên và trải nghiệm độc quyền ngày cảng trở nên phổ biến
Một xu hướng nổi bật khác trong chiến lược marketing kỹ thuật số là mô hình đăng ký thành viên (membership) và nội dung cao cấp. Thay vì chỉ đơn thuần bán sách, các tác giả có thể cung cấp thêm các dịch vụ độc quyền như truy cập sớm vào bản thảo, nội dung bổ sung hoặc các trải nghiệm cá nhân hóa. Nền tảng như Patreon và Substack đã trở thành công cụ hữu hiệu giúp tác giả tương tác gần gũi với độc giả và tạo thêm nguồn thu nhập bền vững.
Một ví dụ cụ thể là tác giả Amanda Palmer, cô đã sử dụng Patreon để cung cấp nội dung độc quyền cho những người hâm mộ trung thành sẵn sàng trả tiền cho những sản phẩm độc đáo và những tương tác trực tiếp. Điều này không chỉ giúp Palmer mở rộng cộng đồng mà còn tạo nên một hệ sinh thái xung quanh các tác phẩm của mình.
Kết nối sâu sắc hơn qua email, mạng xã hội và sự kiện trực tuyến
Trong thời đại kỹ thuật số, email marketing vẫn là một trong những công cụ mạnh mẽ và hiệu quả nhất để bán sách và duy trì mối quan hệ với độc giả. Theo nghiên cứu, email marketing có khả năng hiệu quả gấp 100 lần so với truyền thông xã hội khi nói đến việc bán sách.
Tác giả Seth Godin sử dụng chiến lược này để nuôi dưỡng mối quan hệ liên tục với độc giả, gửi email hàng ngày không chỉ để quảng bá sách mà còn để cung cấp thông tin giá trị, từ đó xây dựng niềm tin.
Mạng xã hội vẫn là một công cụ quan trọng để kết nối với độc giả, nhưng sự thành công trong việc xây dựng thương hiệu cá nhân không chỉ đến từ các bài đăng mà còn từ sự tương tác thật sự.
Ví dụ, tác giả Simon Sinek đã sử dụng mạng xã hội không chỉ để quảng bá sách mà còn để lan tỏa các thông điệp về lãnh đạo và phát triển cá nhân. Sinek đã thành công trong việc xây dựng một cộng đồng lớn mạnh xung quanh cuốn sách "Start With Why", giúp anh không chỉ bán sách mà còn mở rộng hệ sinh thái sản phẩm và dịch vụ xung quanh.
Bên cạnh đó, sự kiện trực tuyến và webinar là xu hướng tiếp thị mới, đặc biệt được phổ biến trong thời kỳ đại dịch. Nhiều tác giả đã tận dụng các buổi trò chuyện, hội thảo trực tuyến để tạo thêm không gian giao lưu với độc giả. Đây là một cách tiếp cận mới, giúp tác giả tăng cường sự tương tác và mối liên hệ với cộng đồng, đồng thời giữ chi phí thấp.
Năm 2025 của bạn sẽ thế nào?
Trong năm 2025, hành trình của các tác giả không còn chỉ xoay quanh việc viết và xuất bản sách, mà còn là quá trình tự mình làm chủ con đường sáng tạo, kết nối và xây dựng thương hiệu cá nhân mạnh mẽ. Sự xuất hiện của hình thức của tự xuất bản đã mở ra cơ hội mới, nơi mà mỗi tác giả có thể kiểm soát toàn bộ quá trình, từ sáng tạo nội dung đến tiếp cận độc giả. Cùng với sự hỗ trợ của công nghệ AI, việc tối ưu hóa hiệu suất và nâng cao chất lượng sách trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn nằm ở sự kết nối con người. Trong một thế giới mà công nghệ càng phát triển, độc giả lại càng mong muốn kết nối với những giọng nói chân thực và cá nhân đằng sau những trang sách. Điều này yêu cầu tác giả không chỉ sáng tạo nội dung xuất sắc, mà còn biết cách xây dựng thương hiệu cá nhân, tạo dựng mối quan hệ bền vững với độc giả qua các kênh trực tuyến và tiếp thị kỹ thuật số.
Bạn có thể tự mình viết câu chuyện của chính bạn, không chỉ trên trang sách mà còn qua cách bạn xuất hiện, tương tác và truyền cảm hứng cho cộng đồng độc giả. Làm chủ con đường của mình chính là hành trình sáng tạo và xây dựng một di sản riêng, nơi bạn không chỉ là một tác giả mà còn là người dẫn dắt câu chuyện của chính mình, đồng thời truyền cảm hứng và tạo ra sự thay đổi tích cực cho những người theo dõi bạn.
2025 sẽ là năm của những tác giả dám nghĩ, dám làm và dám làm chủ tương lai của mình!
Bạn đã sẵn sàng để trở thành tác giả sách?